Sâu răng và viêm lợi là những bệnh nghiêm trọng. Theo thống kê của Hiệp hội Răng miệng Hoa kỳ, 75% người Mỹ trên 35 tuổi mắc các bệnh liên quan đến răng lợi. Con số này ở Việt Nam cũng tương tự. Theo thông báo mới đây của Viện Răng Hàm Mặt quốc gia, tỷ lệ sâu răng vĩnh viễn ở trẻ từ 9-11 tuổi là 54,6%, từ 15-17 tuổi là 68,6%, ở ngưới lớn từ 18-34 tuổi là 75,2% và trên 45 tuổi là 89,7%.

Bệnh răng lợi có nguyên nhân trực tiếp từ vi khuẩn. Khoang miệng có hơn 400 chủng vi khuẩn khác nhau khu trú, đa số là vi khuẩn lành tính. Khi có mặt của đường, các vi khuẩn chuyển hoá đường để nhân lên. Quá trình phát triển của vi khuẩn làm cho môi trường nước bọt bị acid hóa, làm phát sinh và phát triển bệnh răng lợi.  Lớp cặn bã trong miệng giúp các vi khuẩn phát triển và gây viêm lợi.Ngoài ra, các vi khuẩn cũng giải phóng ra một lượng độc tố làm trụt lợi, khiến cho quá trình viêm tiến triển nhanh hơn.

Bệnh răng lợi chia làm hai dạng: Viêm lợi thông thường và nặng hơn là nhiễm trùng lợi, có thể dẫn đến trụt lợi, rụng răng. Viêm lợi có nguyên nhân từ quá trình tích tụ mảng bám và cao răng, gây kích ứng, ngứa lợi. Nhiễm trùng lợi, xuất hiện muộn hơn với triệu chứng viêm lợi có kèm phá huỷ xương và dây chằng, ngoài ra còn đưa đến nhiều nguy hại cho sức khoẻ như đột quị, viêm phổi, viêm phế quản, viêm màng não. Thực tế, vi khuẩn gây bệnh răng lợi là cùng loại với vi khuẩn gây bệnh về tim và mạch vành. Vi khuẩn gây viêm lợi, sâu răng trước tiên tấn công vào lợi, tuỷ xương sau đó có thể theo các tổn thương này đi vào tuần hoàn và gây ra viêm phổi, viêm phế quản, viêm màng não.

Về thói quen sinh hoạt, nguyên nhân chủ yếu ảnh hưởng tới sức khoẻ răng miệng nằm ở việc ăn uống và vệ sinh. Chức năng tự nhiên của nước bọt là tạo ra môi trường kiềm bao bọc khoang miệng và răng để trung hoà acid và bồi khoáng cho răng, đồng thời “rửa” các mẩu thức ăn thừa và giúp cho quá trình tiêu hoá. Khi ăn nhiều đường, đồ ngọt, hệ miễn dịch sẽ yếu đi, tạo môi trường acid trong miệng. Môi trường acid này sẽ tấn công làm hỏng lớp men răng, khiến răng mất lớp “vỏ” bảo vệ, giảm độ cứng, dễ bị vi khuẩn xâm hại vào tuỷ xương. Môi trường acid cũng tấn công vào các khối cơ liên kết giữa lợi và chân răng, làm cho các cơ này trụt ra, để hở chân răng, không những tạo một hàm răng xấu mà còn làm răng dễ gãy...

Do đó, để bảo vệ răng lợi, cần phải loại bỏ môi trường pH acid bất lợi, duy trì pH kiềm tự nhiên của nước bọt, làm giảm thời gian răng phải tiếp xúc với môi trường acid cũng như tách các vi khuẩn có hại khỏi môi trường thức ăn của chúng. Đây chính là nguyên lý mà các nha sỹ sử dụng để dự phòng và điều trị bệnh răng miệng. Trong số các hoạt chất có thể sử dụng để chăm sóc răng miệng, Xylitol gần như là chất duy nhất thoả mãn được nguyên lý trên và được ví như “làm thoả mãn giấc mơ của nha sỹ”.

Tác dụng bảo vệ răng miệng của Xylitol tuân theo cơ chế kép, vừa kìm hãm sự phát triển của vi khuẩn đồng thời duy trì cân bằng kiềm toan có lợi của nước bọt. Về bản chất, Xylitol là một đường 5 Carbon, song nó không bị lên men, hay nói cách khác là vi khuẩn không thể chuyển hoá được Xylitol thành năng lượng để sinh sôi, phát triển. Khi có mặt Xylitol nồng độ cao trong khoang miệng, các vi khuẩn sẽ hấp thu chúng như một nguồn thức ăn. Nhưng vi khuẩn không chuyển hoá được Xylitol thành năng lượng cần thiết nên chúng bị đói, yếu dần và chết. Một khi vi khuẩn không sinh sôi nảy nở thì môi trường nước bọt trong miệng không bị chuyển thành acid, đảm bảo ổn định cân bằng kiềm/toan trong nước bọt như vốn có, giúp kìm hãm các vi khuẩn trong khoang miệng, kể cả những vi khuẩn tồi tệ nhất là Streptococcus mutans. Hơn nữa, khi vi khuẩn không phát triển được thì mảng bám, cao răng không hình thành...

Một nghiên cứu tại Phần Lan cho thấy, sử dụng Xylitol làm giảm từ 30 đến 60% nguy cơ mục răng ở lứa tuổi dưới 14. Trường Nha thuộc đại học Harvard cũng kết luận Xylitol làm giảm đáng kể tỷ lệ mủn răng. Hiệp hội nha sỹ Hoa Kỳ cũng đánh giá Xylitol là tác nhân bảo vệ hiệu quả chống lại sâu răng, mục răng.

Tại Việt Nam, các sản phẩm chăm sóc răng miệng có chứa Xylitol dưới dạng nước súc miệng đã được bày bán trong các siêu thị hay hiệu thuốc. Sử dụng nước súc miệng Xylitol thường xuyên và đúng cách sẽ bảo vệ răng lợi một cách hữu hiệu, đồng thời làm răng chắc khoẻ hơn. Hãy tự chăm sóc răng miệng cho gia đình bạn bằng các sản phẩm có chứa Xylitol, trước khi quá muộn phải đến nha sỹ.